Επίκαιρα Νομοθετήματα

Οικονομία-Φορολογία

• Ν. 4548/2018 (ΦΕΚ Α΄104/13-06-2018): «Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών». Με το άρθρο 4 του παρόντος ορίζεται ότι η ανώνυμη εταιρεία συνιστάται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, που περιέχει το καταστατικό, ή με ιδιωτικό έγγραφο, αν υιοθετείται πρότυπο καταστατικό σύμφωνα με την 31637/2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β´ 928). Στο άρθρο 9 ορίζεται ο τρόπος με τον οποίο η α.ε. εγγράφεται στο Γ.Ε.ΜΗ. ή τροποποιείται το καταστατικό της. Ως προς την σύσταση της εταιρείας γίνεται παραπομπή στη διαδικασία σύστασης ανώνυμης εταιρείας σύμφωνα με το Ν. 4441/2016 (ίδρυση μέσω Υπηρεσίας Μιας Στάσης, που εν προκειμένω είναι ο συμβολαιογράφος ή η Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., αν η εταιρεία συνιστάται με ιδιωτικό έγγραφο) και προσδιορίζονται ορισμένες εξαιρέσεις. Αυξάνεται το ελάχιστο κεφάλαιο των ανωνύμων εταιρειών στο ποσό των 25.000 Ευρώ, (παρ. 2 άρθρ. 15) όπως προβλέπεται στο άρθρο 45 της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 (αντί του μέχρι τώρα ποσού των 24.000 ευρώ). Προβλέπεται (άρθρ. 17) ότι η αποτίμηση των εισφορών σε είδος διενεργείται από ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή ελεγκτική εταιρεία ή, κατά περίπτωση, από πιστοποιημένους εκτιμητές. Το άρθρο 33 αναφέρει τα είδη των τίτλων που μπορούν να εκδοθούν από μια α.ε., ήτοι μετοχές, ομολογίες, τίτλους κτήσης μετοχών (warrants), και ιδρυτικούς τίτλους. Επιτρέπεται η έκδοση κάθε είδους τίτλου σε «κατηγορίες» σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου και τις αποφάσεις του οργάνου που αποφασίζει για την έκδοση, καθώς και η σύνδεση (stapling) περισσότερων τίτλων που εκδίδει η εταιρεία, ώστε να μπορούν να αποκτώνται ή και να διατίθενται μόνο από κοινού. Με την παρ. 3 του άρθρου 77 εισάγεται ανώτατος αριθμός μελών που μπορεί να απαρτίζουν το δ.σ. (15 μέλη) πέραν του κατώτατου αριθμού, που προβλέπεται ήδη (3 μέλη), ενώ με την παρ. 4 αποσαφηνίζεται το καθεστώς συνυπευθυνότητας του φυσικού προσώπου που ορίζει το νομικό πρόσωπο για την άσκηση των εξουσιών του ως μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου. Τα άρθρα 102 έως 108 αφορούν την ευθύνη των μελών του Δ.Σ. και το  άρθρο 121 του παρόντος ορίζει τα πρόσωπα που μπορούν να συγκαλέσουν Γενική Συνέλευση, όπου εκτός από το Δ.Σ., τη σύγκληση μπορούν εφεξής να διενεργούν και ο σύνδικος ή άλλα πρόσωπα που διαχειρίζονται διαδικασίες του Πτωχευτικού Κώδικα. Την πρωτοβουλία της σύγκλησης μπορεί να έχει και μειοψηφία μετόχων ή ο τακτικός ελεγκτής της εταιρείας. Συστηματοποιούνται οι διατάξεις περί συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση από απόσταση (άρθρα 125 έως 126) τόσο για τις εισηγμένες όσο και για τις μη εισηγμένες εταιρείες. Η συμμετοχή από απόσταση διακρίνεται σε συμμετοχή από απόσταση πριν από τη Γ.Σ. (επιστολική ψήφος) η οποία μπορεί να είναι και ηλεκτρονική, και κατά τη διάρκεια αυτής (τηλεδιάσκεψη). Περαιτέρω εισάγεται ο θεσμός της δυνατότητας λήψης πλειοψηφικής απόφασης από τη Γ.Σ. «χωρίς συνεδρίαση» για μη εισηγμένες εταιρείες («written resolutions»). To Δ.Σ. προτείνει τη λήψη μιας απόφασης και οι μέτοχοι απαντούν ηλεκτρονικά. (άρθρο 135). Επιπλέον το άρθρο 184 περιέχει ρυθμίσεις που καταργούν τις ανώνυμες μετοχές και διατηρούνται μόνο οι ονομαστικές, ενώ απαγορεύεται, ήδη από τη θέση σε ισχύ του νέου νόμου, η έκδοση νέων ανωνύμων μετοχών από τις ελληνικές εταιρείες. Η ονομαστικοποίηση των υφιστάμενων ανωνύμων μετοχών θα επέλθει την 1η Ιανουάριου 2020. Με την περίπτωση α´ του άρθρου 189 του παρόντος από 01/01/2019, καταργούνται τα άρθρα 1 έως 63δ και 90 έως 146 του κ.ν 2190/1920 όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. Η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου αρχίζει την 1.1.2019 (άρθρο 190) εκτός αν ειδικώς ορίζεται διαφορετικά (βλέπε επίσης άρθρο 187 μεταβατικές διατάξεις).
• Ν. 4541/2018 (ΦΕΚ Α΄93/31-05-2018): «Τροποποίηση του ν.3190/1955 περί Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης και άλλες διατάξεις». Με τον ως άνω νόμο ορίζεται ότι η ονομαστική αξία των εταιρικών μεριδίων της Ε.Π.Ε. δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός (1) ευρώ (άρθρο 1), δίνεται η δυνατότητα σύστασης Ε.Π.Ε. και µε τη χρήση πρότυπου καταστατικού, αντί αποκλειστικά µε συμβολαιογραφικό έγγραφο και προβλέπεται ότι η Ε.Π.Ε αποκτά νομική προσωπικότητα µόνο µε την εγγραφή της στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (άρθρο 2). Περαιτέρω με το άρθρο 4 του παρόντος εναρμονίζεται το πλαίσιο σύνταξης, ελέγχου και δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων Ε.Π.Ε. με την νομοθεσία που ισχύει και παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα πρόσθετων αποθεματικών πέραν των τακτικών. Επιπλέον με το άρθρο 6 καθορίζονται εκ νέου τα ποσοστά πλειοψηφίας των εταίρων Ε.Π.Ε., προκειμένου η συνέλευση αυτών να αποφασίσει την τροποποίηση της σχετικής εταιρικής σύμβασης. Στο άρθρο 7 εισάγεται η δυνατότητα αναβίωσης της Ε.Π.Ε και στο άρθρο 8 προβλέπεται το καθεστώς εγκατάστασης υποκαταστημάτων ή πρακτορείων αλλοδαπών εταιρειών περιορισμένης ευθύνης µε έδρα κράτος-µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ή χώρας του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.) από τις αντίστοιχες εταιρείες τρίτης χώρας. Επίσης με το άρθρο 10 τροποποιείται ο κ.ν 2190/1920 αναφορικά με τον σχηματισμό της επωνυμίας Α.Ε και την έκφραση αυτής στις διεθνείς συναλλαγές καθώς και ο ν.4072/2012 (επωνυμία Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής εταιρείας, Ομόρρυθμης και Ετερόρρυθμης εταιρείας).
• Ν. 4529/2018 (ΦΕΚ Α΄56/23-03-2018): «Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2014/104/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26^ης Νοεμβρίου 2014,σχετικά με ορισμένους κανόνες που διέπουν τις αγωγές αποζημίωσης βάσει του εθνικού δικαίου για παραβάσεις των δικαίου ανταγωνισμού των κρατών- μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλες διατάξεις». Το άρθρο 22 του ως άνω νόμου αναφέρεται στην ασφάλιση υγειονομικής περίθαλψης, των άμεσα ασφαλισμένων, των συνταξιούχων και των μελών της οικογενείας τους, των πρώην Κλάδων Υγείας των ασφαλιστικών οργανισμών που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ και υπάγονται πλέον στον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ. Παράλληλα γίνεται λόγος αναλυτικά για τα πρόσωπα που θεωρούνται, ως μέλη οικογένειας των άμεσα ασφαλιζόμενων προσώπων και συνταξιούχων λόγω αναπηρίας ή γήρατος ή δικαιούχων εξωϊδρυματικού επιδόματος. Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει από 1.3.2018. Στο άρθρο 23 του ως άνω νόμου εμπεριέχονται ρυθμίσεις σχετικά με την χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας για υγειονομική περίθαλψη. Στους άμεσα ασφαλισμένους και στα μέλη της οικογένειάς τους χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα και παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος εφόσον α) ο μισθωτός έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον εβδομήντα πέντε ημέρες εργασίας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου β) ο μη μισθωτός έχει συμπληρώσει τουλάχιστον τρείς μήνες ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και έχουν καταβληθεί οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με τον ν.4387/2016. Ειδικά για τους μη μισθωτούς η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται πλέον των ως άνω προϋποθέσεων και εφόσον έχουν καταβληθεί οι απαιτητές εισφορές, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ν.4387/2017 έως και 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας ημερολογιακού έτους. Εάν υπάρχει οφειλή η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα, εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.
• Ν. 4512/2018 (ΦΕΚ Α΄5/17-01-2018): «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή των Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής και άλλες διατάξεις».
  Με τις διατάξεις του Μέρους Α (άρθρα 1-42) συνιστάται ν.π.δ.δ με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο», υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο θα είναι αρμόδιο για την ολοκλήρωση των έργων κτηματογράφησης και για την καταχώριση και δημοσιότητα των δικαιωμάτων των πολιτών επί της ακίνητης περιουσίας. Τα έμμισθα και άμισθα (ειδικά και μη ειδικά) Υποθηκοφυλακεία της Χώρας, καταργούνται σταδιακά, σε βάθος είκοσι τεσσάρων (24) μηνών και οι αρμοδιότητες τους μεταφέρονται στις Περιφερειακές Υπηρεσίες του φορέα.
  Με τις διατάξεις των παραγράφων 4, 5 και 6 του άρθρου 6 θεσμοθετούνται τα πάγια και τα αναλογικά τέλη που καταβάλλονται στο εξής αποκλειστικά υπέρ του φορέα και όχι υπέρ τρίτων, για την εγγραφή στα βιβλία κάθε πράξης.
  Με τα άρθρα 43-72 θεσπίζονται ρυθμίσεις που αφορούν το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης των λατομικών ορυκτών, την παραχώρηση του δικαιώματος εκμετάλλευσης, τον καθορισμό και την χωροθέτηση λατομικών περιοχών, την εκμετάλλευση και την εκμίσθωση λατομείων βιομηχανικών ορυκτών, την προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος λατομείων. 
  Με το άρθρο 176 του ως άνω νόμου τροποποιείται ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας για την κατάταξη των πιστωτών. Ειδικότερα μετά το άρθρο 977 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται νέο άρθρο 977Α με τίτλο «Σειρά κατάταξης υπερπρονομιούχων, προνομιούχων και μη» και εισάγεται ένας νέος τρόπος κατάταξης των απαιτήσεων, ο οποίος τίθεται σε παράλληλη ισχύ με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 977 του ΚπολΔ.
  Με το άρθρο 177 του νόμου τροποποιείται ο Πτωχευτικός Κώδικας και προστίθεται νέο άρθρο 156Α με τίτλο «Συρροή υπερπρονομιούχων, προνομιούχων και μη». Ειδικότερα εισάγεται νέος τρόπος κατάταξης των πιστωτών και διανομής του προϊόντος της πτωχευτικής εκποίησης, ο οποίος τίθεται σε παράλληλη ισχύ με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 156 του Πτωχευτικού Κώδικα.
  Περαιτέρω στα άρθρα 178-206 γίνονται ρυθμίσεις σχετικές με το θεσμό της διαμεσολάβησης. Συγκεκριμένα το άρθρο 180 προβλέπει ότι στην διαδικασία διαμεσολάβησης υπάγονται διαφορές όχι μόνο εκ του νόμου, αλλά και κατόπιν έγγραφης συμφωνίας των μερών. Στο άρθρο 182 του ως άνω νόμου απαριθμούνται εκείνες οι ιδιωτικές διαφορές, οι οποίες επί ποινή απαραδέκτου του σχετικού ένδικου βοηθήματος πρέπει υποχρεωτικώς να αχθούν στη διαδικασία της διαμεσολάβησης καθώς και οι διαφορές που εξαιρούνται από την υποχρεωτική υπαγωγή σ΄αυτήν.
  Επιπροσθέτως στο άρθρο 184 γίνεται λόγος για την εκτελεστότητα των συμφωνιών που προκύπτουν από την διαμεσολάβηση. Το άρθρο 185 προβλέπει ότι η γνωστοποίηση του αιτήματος  του προσφεύγοντος στο άλλο ή στα άλλα μέρη, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 182 του παρόντος νόμου, αναστέλλει την παραγραφή και την αποσβεστική προθεσμία άσκησης των αξιώσεων και δικαιωμάτων, εφόσον αυτές έχουν αρχίσει σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου καθώς και τις δικονομικές προθεσμίες καθ΄όλη την διάρκεια της διαδικασίας της διαμεσολάβησης. Τέλος προβλέπεται η ελάχιστη αμοιβή του διαμεσολαβητή στην τακτική διαδικασία, στις ειδικές διαδικασίες και στις μικροδιαφορές.
  Με τον ανωτέρω νόμο ρυθμίζονται επίσης ζητήματα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που αφορούν την απαγόρευση πλειοδοσίας περισσότερων από κοινού, την διαδικαστική εναρμόνιση πλειστηριασμού ακινήτων προς τον πλειστηριασμό κινητών (άρθρα 964 και 1001 του ΚΠολΔ), το ακατάσχετο του πλειστηριάσματος το οποίο δεν εμπίπτει στην πτωχευτική περιουσία και στις δεσμεύσεις που επιβάλλει το Δημόσιο για την διασφάλιση των συμφερόντων του (άρθρο 207). Με το άρθρο 211 του νόμου ρυθμίζεται το ποσοστό απαρτίας για συζήτηση και λήψη απόφασης κήρυξης απεργίας στις γενικές συνελεύσεις των πρωτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων, ενώ στο άρθρο 214 προβλέπεται ότι τα υφιστάμενα οικογενειακά επιδόματα αντικαθίστανται από ένα ενιαίο επίδομα παιδιού, το οποίο χορηγείται λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων, το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα και την εισοδηματική κατηγορία κάθε οικογένειας.
• Ν. 4501/2017 (ΦΕΚ Α΄178/22-11-2017): «Διανομή Κοινωνικού Μερίσματος και άλλες διατάξεις». Με τον παρόντα προβλέπεται η διανομή Κοινωνικού Μερίσματος προς στήριξη των οικονομικά αδύναμων προσώπων και ευάλωτων νοικοκυριών και ορίζονται τα κριτήρια καταβολής του κοινωνικού μερίσματος που αφορούν στο εισόδημα, στην περιουσία και στην διανομή. Περαιτέρω με το άρθρο 2 προβλέπεται η επιστροφή των ποσών που παρακρατήθηκαν για την μηνιαία εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των συνταξιούχων κατά το διάστημα από 1.1.2012 έως 30.6.2016 και υπολογίστηκαν επί του ακαθάριστου ποσού μηνιαίας κύριας σύνταξης ή προσυνταξιοδοτικής παροχής χωρίς την αφαίρεση των ποσών που αντιστοιχούν στις περικοπές των συντάξεων βάσει των νόμων 4024/2011 και 4093/2012 και της κοινής υπουργικής απόφασης 476/2012 επιστρέφονται άτοκα στους δικαιούχους. Η επιστροφή θα καταβληθεί με τη σύνταξη μηνός Δεκεμβρίου 2017.
• Ν. 4499/2017 (ΦΕΚ Α΄176/21-11-2017): «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις του ν.4387/2016,ρυθμίσεις για την αγορά  παιγνίων, για το Ελληνικό Καζίνο Πάρνηθας Α.Ε και άλλες διατάξεις». Με άρθρο 1 του παρόντος τροποποιείται το άρθρο 12 του ν.4387/2016 και προβλέπεται  ότι το συνολικό ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του επιζώντος ή και του διαζευγμένου συζύγου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7 του ν.4387/2016, που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης. Εάν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντος είναι μικρότερος των είκοσι (20) ετών το ως άνω ποσό βαίνει μειούμενο κατά 1,25% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των είκοσι (20) ετών και μέχρι τη συμπλήρωση των δεκαπέντε (15) ετών ασφάλισης. Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο των δεκαπέντε (15) ετών το ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του επιζώντος ή και του διαζευγμένου συζύγου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των τριακοσίων εξήντα (360) ευρώ. Σε περίπτωση ύπαρξης δικαιοδόχων τέκνων το συνολικό ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου που δικαιούνται όλα τα δικαιοδόχα τέκνα υπολογίζεται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης, όπως και στην περίπτωση του επιζώντος ή και του διαζευγμένου συζύγου και επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων τέκνων. Περαιτέρω στο άρθρο 2 του παρόντος προβλέπεται ότι οι ασφαλισμένοι που υποβάλλουν ηλεκτρονικά στον ΕΦΚΑ αίτηση συνταξιοδότησης συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που συνταξιοδοτούνται σύμφωνα με το ειδικό καθεστώς του ν 3163/1955 δικαιούνται προσωρινή σύνταξη από την πρώτη του επόμενου της ημερομηνίας κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα μέχρι το τέλος του μήνα έκδοσης της οριστικής απόφασης.
• Ν. 4491/2017 (ΦΕΚ Α΄152/13-10-2017): Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου-Εθνικός Μηχανισμός Εκπόνησης, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και άλλες διατάξεις. Με το άρθρο 14 του ως άνω νόμου εισάγονται ρυθμίσεις που αφορούν στις τροποποιήσεις του Πτωχευτικού Κώδικα. Ειδικότερα προβλέπεται ότι οι αποφάσεις που κηρύσσουν ή ανακαλούν την πτώχευση ή μεταβάλλουν το χρόνο παύσης των πληρωμών, επικυρώνουν την συμφωνία εξυγίανσης ή την ακυρώνουν, επικυρώνουν ή απορρίπτουν το σχέδιο αναδιοργάνωσης, ακυρώνουν τούτο ή διατάσσουν την ατομική ανατροπή του ή παύουν τις εργασίες της πτωχεύσεως καταχωρούνται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο με επιμέλεια του συνδίκου και δημοσιεύονται σε περίληψη στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων–Τομέας Ασφάλισης Νομικών (ΕΤΑΑ-ΤΑΝ) Παράλληλα καταργούνται τα άρθρα 85, 86, 87 και 88 του Πτωχευτικού Κώδικα. Επίσης προβλέπεται ότι από την επικύρωσή της η συμφωνία εξυγίανσης δεσμεύει το σύνολο των πιστωτών, οι απαιτήσεις των οποίων ρυθμίζονται από αυτή, ακόμη και αν δεν είναι συμβαλλόμενοι στην διαδικασία εξυγίανσης. Επιπλέον αναστέλλεται η ποινική δίωξη των πλημμελημάτων της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής και εκείνων που προβλέπονται στο άρθρο 25 του ν.1882/1990, καθώς και της καθυστέρησης καταβολής οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, εφόσον οι παραπάνω πράξεις έχουν τελεσθεί πριν από την υποβολή της αίτησης.
  Στα άρθρα 15, 20, 21, 22, 23, 27 και 28 τροποποιείται ο ν.4412/2016 και ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις. Το άρθρο 24 του ως άνω νόμου τροποποιεί το άρθρο 126 Β του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας και μεταξύ άλλων ορίζει την διαδικασία της ενδοδικαστικής επίλυσης της διαφοράς η οποία ορίζεται αμέσως μετά την κατάθεση  του εισαγωγικού της δίκης δικογράφου.
  Περαιτέρω με το άρθρο 29 προστίθεται στο τέλος της παραγράφου 1 του άρθρου 758 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας εδάφια που προβλέπουν ότι η αίτηση ανάκλησης ή μεταρρύθμισης των αποφάσεων που αποφαίνονται οριστικά, επιτρέπεται επίσης μετά την έκδοση οριστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με την οποία κρίνεται ότι η δικαστική απόφαση που δέχθηκε ή απέρριψε την αρχική αίτηση εκδόθηκε κατά παράβαση δικαιώματος που αφορά στον δίκαιο χαρακτήρα της διαδικασίας που τηρήθηκε ή διάταξης ουσιαστικού δικαίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
• Ν. 4488/2017 (ΦΕΚ Α΄137/13-9-2017): Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων, δικαιώματα ατόμων με αναπηρίες και άλλες διατάξεις. Τροποποιούνται διατάξεις του Ν. 4387/2016 ως προς τις συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις του δημοσίου. Το άρθρο 15 αναφέρεται στις αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές, το άρθρο 16 σε ζητήματα επικουρικής ασφάλισης, το άρθρο 20 στο θέμα αποσύνδεσης ασφάλισης από την ιδιότητα (αφορά δικηγόρους, μηχανικούς κ. άλ.). Το Β΄ μέρος του ανωτέρω νόμου αναφέρεται σε εργασιακές ρυθμίσεις. Τροποποιούνται διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, όπως το άρθρο 621 (ρυθμίσεις για ταχεία εκδίκαση εργατικών διαφορών), προστίθεται νέο άρθρο 636Α (έκδοση διαταγής πληρωμής για οφειλόμενο μισθό) και αντικαθίσταται το άρθρο 71 του Εισαγωγικού Νόμου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (εργατικές διαφορές-διαδικασία για έκδοση διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού και δικαστικό ένσημο). Στο άρθρο 50 ρυθμίζονται θέματα χορήγησης βοηθήματος και ενίσχυσης της απασχόλησης των αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων. Τέλος ρυθμίζονται θέματα ΑμεΑ.
• Ν. 4481/2017 (ΦΕΚ Α΄100/20-7-2017): Συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων και άλλα θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
• Ν. 4475/2017 (ΦΕΚ Α΄83/12-6-2017): «Κύρωση της τροποποιημένης Συμφωνίας για την ίδρυση της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις Δημοσίου και άλλες διατάξεις».
  Με το άρθρο τρίτο του Β μέρους του ως άνω νόμου τροποποιείται η παρ.4 του άρθρου 1 του ν.4472/2017, σχετικά με την αύξηση του συνολικού ποσού της σύνταξης από 1.1.2023 κατ΄ έτος με βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
  Με το πέμπτο άρθρο του ως άνω νόμου εισάγονται τροποποιήσεις στο άρθρο 10 του ν.1876/1990, σύμφωνα με το οποίο μέχρι το τέλος του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και δεν επιτρέπεται να παρέχει όρους δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων.
  Τέλος με το έβδομο άρθρο εισάγονται τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που αφορούν στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Ειδικότερα τροποποιούνται οι διατάξεις των άρθρων 959^Α 965 και 1005 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
• Ν. 4474/2017 (ΦΕΚ Α΄ 80/7-6-2017): «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2015/2376 και άλλες διατάξεις».
  Με τα άρθρα 1 επόμενα του ως άνω νόμου εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2376 του Συμβουλίου της 8^ης Δεκεμβρίου 2015 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2011/16/ΕΕ όσον αφορά την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας η οποία έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με τις διατάξεις των Κεφαλαίων Α´ έως και Η´ του Μέρους πρώτου του ν.4170/2013 (ΦΕΚ Α´ 163) και τροποποιηθεί με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α´ του Μέρους πρώτου του ν.4378/2016 (ΦΕΚ Α´ 55).
  Με το άρθρο 7 τροποποιείται  το άρθρο 7 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), αναφορικά με τις πράξεις που θεωρούνται ως παράδοση αγαθών και προστίθενται στα δώρα που εξαιρούνται, στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής κρίσης, τα είδη σίτισης που παραδίδονται στο Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, προκειμένου να διανεμηθούν περαιτέρω άνευ ανταλλάγματος για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης. Με το ίδιο άρθρο τροποποιείται, επίσης το άρθρο 35 του Κώδικα Φ.Π.Α (ν.2859/2000), ως προς τον υπόχρεο απόδοσης του Φ.Π.Α στις παραγγελιοδοχικές πωλήσεις αγροτικών προϊόντων για λογαριασμό αγροτών φυσικών προσώπων.
  Τα άρθρα 8 και 9 του ως άνω νόμου τροποποιούν διατάξεις του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα. Με το άρθρο 12 εισάγονται τροποποιήσεις στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013) σύμφωνα με τις οποίες ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. μπορεί να ορίζει κατηγορίες φορολογουμένων οι οποίοι υποχρεούνται να παρέχουν αυτομάτως πληροφορίες για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, τον τρόπο, τον χρόνο και την διαδικασία υποβολής των πληροφοριών αυτών, παράλληλα δε με τις ως άνω τροποποιήσεις προστίθενται νέες περιπτώσεις διαδικαστικών παραβάσεων σχετικά με την έκδοση ή λήψη παραστατικών για πράξεις που δεν επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. και ορίζονται, κατά περίπτωση, οι αντίστοιχες κυρώσεις.
  Στο άρθρο 13 του ως άνω νόμου ρυθμίζονται θέματα φορολογίας κατοχής ακινήτων και προβλέπεται ότι ο σύνδικος της πτώχευσης παύει να είναι υποκείμενο του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για την πτωχευτική περιουσία. Προβλέπεται ότι, το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αφορά ακίνητο πτωχού, χορηγείται στον σύνδικο, εφόσον το ίδιο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. και Φ.Α.Π. και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν καταβληθεί ή νόμιμα απαλλαγεί από τους εν λόγω φόρους για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Παραμένει, ωστόσο, η υποχρέωση του συνδίκου για υποβολή της δήλωσης ακινήτων για λογαριασμό όμως του πτωχού. Προβλέπεται η χορήγηση ενός ενιαίου πιστοποιητικού για το σύνολο των ακινήτων, χωρίς να έχει προηγηθεί ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών από ΕΝ.Φ.Ι.Α. ή Φ.Α.Π. εφόσον με το σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο μεταβιβάζεται με αντάλλαγμα το σύνολο της ακίνητης περιουσίας φυσικού ή νομικού προσώπου και το συνολικά οφειλόμενο ποσό κύριων και πρόσθετων φόρων και προσαυξήσεων αποδίδεται, επί ποινή ακυρότητας του συμβολαίου, από το συμβολαιογράφο μέσα στην προθεσμία των τριών (3) εργασίμων ημερών.
  Με το άρθρο 14 του ως άνω νόμου τροποποιείται ο Κώδικας Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια και προβλέπει ότι δικαιούχοι της απαλλαγής από το φόρο για την αιτία θανάτου απόκτηση πρώτης κατοικίας είναι το σύνολο των Ελλήνων και πολιτών των κρατών μελών της Ε.Ε. συμπεριλαμβάνοντας και τους υπηκόους των χωρών του Ε.Ο.Χ.
  Καθορίζεται στο άρθρο 15 του ως άνω νόμου ο χρόνος και ο τρόπος υποβολής, ειδικής δήλωσης εισφοράς επί του συνολικού εισαγόμενου και μετατρεπόμενου σε ευρώ συναλλάγματος για εταιρείες του άρθρου 25 του ν.27/1975.
  Στο άρθρο 16 καταργείται, εφεξής, η διάταξη της παρ.2 του άρθρου 8 του ν.1882/1990, όπως ισχύει σχετικά με τη χορήγηση βεβαίωσης ηλεκτροδότησης ακινήτων.
  Με το άρθρο 29 του παρόντος νόμου τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που έχουν την φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα ή σε κράτος μέλος της ΕΕ και λαμβάνουν αμοιβές για τις υπηρεσίες που αναφέρονται στην περίπτωση δ της παρ.1 του άρθρου 62 του ν.4172/2013 δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 64 ν.4172/2013, ενώ σε περίπτωση που το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα λαμβάνει αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διαχείρισης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες υπόκειται σε παρακράτηση φόρο.
  Τέλος στο άρθρο 30 του ως άνω νόμου προβλέπεται η παράταση για την ένταξη στην ρύθμιση οικειοθελούς αποκάλυψης της φορολογητέας ύλης παρελθόντων ετών μέχρι την 30^η Σεπτεμβρίου 2017, καθώς και η αναπροσαρμογή των κατά περίπτωση ποσοστών πρόσθετων φόρων (άρθ.57-61 ν.4446/2016).
• Ν. 4469/2017 (ΦΕΚ Α΄62/3-5-2017): «Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις και άλλες διατάξεις».
• Ν. 4467/2017 (ΦΕΚ Α΄56/13-4-2017): «Τροποποιήσεις διατάξεων της δασικής νομοθεσίας-Θέματα χρήσης αιγιαλού-Ρυθμίσεις για φορολογία τέλη, κ.λ.π». Με τα άρθρα 2 επόμενα του ως άνω νόμου εισάγονται ρυθμίσεις που αφορούν στη γεωργική εκμετάλλευση εκτάσεων δασικού χαρακτήρα όσων εκχερσώθηκαν πριν το 1975 και αυτών που εκχερσώθηκαν από το 1975 μέχρι το 2007. Προσδιορίζονται οι δασικοί χάρτες και οι αιτήσεις τακτοποίησης γεωργικών εκμεταλλεύσεων και εξαγοράς. Mε το άρθρο 15 τροποποιείται το άρθρο 13 του ν. 2971/2001 και προβλέπεται ότι η παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, γίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, έναντι ανταλλάγματος κατόπιν δημοπρασίας για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού. Περαιτέρω στις όμορες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, κέντρα αναψυχής ή ναυταθλητικά σωματεία εποπτευόμενα από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού  παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, χωρίς δημοπρασία για χρονικό διάστημα μέχρι τρία έτη.
  Με το άρθρο 11 παρατείνεται η προθεσμία υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) έως την 30ή Ιουνίου 2017. Με το άρθρ.16 παρ.1, 2 ορίζεται ότι η δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων για το έτος 2016 υποβάλλεται μέχρι και την 30ή Ιουνίου 2017. Παράλληλα  προβλέπεται ότι η καταβολή του φόρου γίνεται σε έξι (6), κατ’ ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες πέντε (5) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε (5) επόμενων μηνών. Τέλος στο ίδιο άρθρο προβλέπεται η δυνατότητα άρσης της ακινησίας οχήματος αυτοκινήτου ή μοτοσυκλέτας ιδιωτικής χρήσης εντός του έτους 2017 με καταβολή μέρους των ετήσιων τελών κυκλοφορίας, όπως ορίζονται στον εν λόγω νόμο.
• Ν. 4461/2017 (ΦΕΚ Α΄38/28-3-2017): «Τροποποίηση συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων του Ν. 4387/2016-Εισφορά στο κλάδο εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., Ρυθμίσεις θεμάτων Ε.Σ.Υ.». Με τα άρθρα 22επ του ως άνω νόμου εισάγονται ρυθμίσεις θεμάτων που αφορούν στο Ε.Σ.Υ. και με το άρθρο 42 προβλέπονται ρυθμίσεις σχετικά με τις αναθεωρημένες άδειες λειτουργίας των ιδιωτικών κλινικών και των δικαιολογητικών που απαιτούνται. Με το άρθρο 94 τροποποιούνται διατάξεις του Ν. 4387/2016 για το Ασφαλιστικό μεταξύ των οποίων είναι και η προσθήκη νέας παρ. 4 στο άρθρο 8 (με την αναρίθμηση των παρ. 4, 5 και 6 από τότε που ίσχυσαν, σε 5, 6 και 7 αντίστοιχα) στην οποία ορίζεται ότι η αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών, για το διάστημα έως και το 2020, διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η προσαύξηση των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα από το 2021 και εφεξής διενεργείται με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ. Στο άρθρο 95 προβλέπονται ρυθμίσεις για την ασφαλιστική ικανότητα των ασφαλισμένων του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ καθώς και των μελών των οικογενειών τους για την περίοδο από 1.3.2017 μέχρι 28.2.2018 οι οποίοι ασφαλίζονται στον ΕΦΚΑ και καλύπτονται για παροχές ασθένειας σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ εφόσον έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον πενήντα ημέρες ασφάλισης είτε το προηγούμενο ημερολογιακό έτος είτε το τελευταίο δεκαπεντάμηνο. Παράλληλα στο ίδιο άρθρο παρατείνεται μέχρι την 28^η Φεβρουαρίου 2018, η ασφάλιση για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε είδος από τον ΕΦΚΑ των ασφαλισμένων του τ. ΟΑΕΕ υπό προϋποθέσεις καθώς και των ανέργων που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων που ρητά αναφέρονται στον παρόντα νόμο. Στο άρθρο 96 του παρόντος προβλέπεται, ότι από 1/1/2017 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς  στον κλάδο εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. των ασφαλισμένων από 1/1/1993 και εφεξής μισθωτών και όλων των πριν και μετά την 1/1/1993 ασφαλισμένων αυτοτελώς απασχολουμένων, ορίζεται σε ποσοστό 4%, που υπολογίζεται για τους μισθωτούς επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους και για τους αυτοτελώς απασχολούμενους επί του εισοδήματός τους. Ειδικότερα  οι εισφορές των μέχρι 31/12/1992 ασφαλισμένων μισθωτών, υπολογίζονται όσον αφορά το ύψος και τον τρόπο, σύμφωνα με τις επιμέρους καταστατικές διατάξεις των εντασσόμενων ταμείων, τομέων και λογαριασμών πρόνοιας στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π, με εξαίρεση τους μισθωτούς ασφαλισμένους στους τομείς πρόνοιας του τ. ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.
• Ν. 4446/2016 (ΦΕΚ Α´ 240/22-12-2016): Με τον παρόντα νόμο τροποποιούνται τα κεφάλαια του Πτωχευτικού Κώδικα αναφορικά με την κήρυξη, τις συνέπειες, τα όργανα της πτώχευσης, τις ειδικές διατάξεις επί νομικών προσώπων, την προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης, το σχέδιο αναδιοργάνωσης, την εκκαθάριση της περιουσίας του οφειλέτη και τη διανομή, την απλοποιημένη διαδικασία επί πτωχεύσεων μικρού αντικειμένου, καθώς και με την περάτωση της πτώχευσης, την αποκατάσταση του οφειλέτη και τις ποινικές διατάξεις. Επιπλέον τροποποιούνται διατάξεις του Π.Δ. 18/1989, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του ν. 4129/2013 (Κύρωση του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο) και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Με το άρθρο 52 του παρόντος καθορίζεται η συμμετοχή των δικηγόρων ως δικαστικών αντιπροσώπων σε αρχαιρεσίες συλλογικών οργάνων. Αναπροσαρμόζονται τα παράβολα και τα τέλη βοηθημάτων, των ενδίκων μέσων και των διαδικαστικών πράξεων καθώς και τα δικαστικά έξοδα. Καθορίζεται παράβολο υπέρ του Δημοσίου ως προϋπόθεση για τη χορήγηση αναβολής κατόπιν αιτήματος διαδίκου στα πολιτικά και διοικητικά δικαστήρια Επιπλέον επέρχονται τροποποιήσεις σε διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων και Κώδικα Συμβολαιογράφων. Καθορίζεται η οικειοθελής αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθόντων ετών, ευεργετήματα και εξαιρέσεις από την υπαγωγή στη ρύθμιση και καθορίζονται μέτρα για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Τέλος, επέρχονται τροποποιήσεις σε διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, του Κώδικα ΦΠΑ και του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα. Με το άρθρ. 33 καταργείται το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές.
• Ν. 4441/2016 (ΦΕΚ Α´ 227/6-12-2016): Το άρθρο 10 του παρόντος τροποποιεί διατάξεις του Ν. 3419/2005  για το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.). Με το άρθρο 13 παρ. 1 του νόμου 4441/2016 ορίζεται πως σε περίπτωση εξόδου, αποκλεισμού ή θανάτου του μοναδικού ομόρρυθμου εταίρου, η ετερόρρυθμη εταιρεία λύνεται, εκτός αν με τροποποίηση της εταιρικής σύμβασης, που πρέπει να καταχωρισθεί μέσα σε τέσσερις (4) μήνες στο Γ.Ε.ΜΗ., ένας από τους ετερόρρυθμους εταίρους καταστεί ομόρρυθμος εταίρος ή αν εισέλθει στην εταιρεία νέος εταίρος ως ομόρρυθμος. Με την παρ. 2 του ιδίου ανωτέρω άρθρου προστίθεται νέο άρθρο 282^Α στον Ν. 4072/2012, το οποίο καθορίζει την μετατροπή ομόρρυθμης εταιρείας σε ετερόρρυθμη. Επιπλέον, με το άρθρο 22 τροποποιούνται διατάξεις του Ν. 4412/2016 για τις Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών.
• Ν. 4389/2016 (ΦΕΚ Α΄94/27-5-2016): «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις». Προβλέπεται η σύσταση ανεξάρτητης αρχής δημοσίων εσόδων και καθορίζονται μεταξύ άλλων ο σκοπός, οι αρμοδιότητες, η λειτουργική ανεξαρτησία της, η οργανωτική δομή και οι αρμοδιότητες των οργάνων της κλπ. Περιλαμβάνονται ρυθμίσεις θεμάτων φορολογίας εισοδήματος (άρθρ. 44), φορολογικές ρυθμίσεις για τις Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου, τις Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία, τα Αμοιβαία Κεφάλαια Ακινήτων. Με το άρθρο 50 του ανωτέρω νόμου τροποποιούνται διατάξεις του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, του Κώδικα ΦΠΑ (ο συντελεστής ορίζεται από 1.6.2016 σε 24% άρθρ. 52), επιβάλλεται υπέρ του Δημοσίου «Φόρος Διαμονής» ανά ημερήσια χρήση δωματίου σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα και ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια-διαμερίσματα (άρθρ. 53). Επίσης, επιβάλλεται υπέρ του Δημοσίου αναλογικό τέλος στη συνδρομητική τηλεόραση (10% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού), καθώς και τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας (5% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού). Ρυθμίζονται θέματα τυχερών παιγνίων, καταργείται ο φόρος επί του ζύθου (άρθρ. 54-57). Επιπλέον, τροποποιείται ο Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας ρυθμίζονται θέματα του ΕΣΠΑ, αντικαθίστανται διατάξεις του Ν. 4354/2015 αναφορικά με τη διαχείριση απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, τροποποιούνται διατάξεις περί προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, μεταρρυθμίζεται το σύστημα εποπτείας και ελέγχου του ελληνικού λιμενικού συστήματος. Περαιτέρω, θεσπίζεται μηχανισμός πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ Α.Ε. Επισπεύδεται η διαδικασία κατάρτισης, θεώρησης και κύρωσης των δασικών χαρτών (άρθρ. 153-155) τροποποιούνται οι διατάξεις περί ελεγκτών δόμησης (άρθρ. 156). Στο κεφάλαιο Ι΄ προβλέπεται η σύσταση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής. Επιπλέον, στον ανωτέρω νόμο, περιέχονται ρυθμίσεις για τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης (άρθρ. 172 επ.) προβλέπ